Περιγραφή
Η αθλητική ψυχολογία αποτελεί έναν επιμέρους τομέα της ψυχολογίας που εστιάζει κατ’ εξοχήν στην αθλητική δραστηριότητα. Μελετά τη συμπεριφορά των ανθρώπων που ασχολούνται με την άσκηση και τον αθλητισμό. Καθώς ο αθλητισμός σχετίζεται τόσο με το σώμα και την άσκηση όσο και με την ψυχή και τις σκέψεις, ενδιαφέρον γεννάται στο πώς το άτομο διαχειρίζεται τις ψυχικές προκλήσεις, συνδυαστικά με τη σωματική καταπόνηση και την έντονη προσπάθεια.
Το βιβλίο του Richard H. Cox προσεγγίζει την αθλητική ψυχολογία από κάθε πλευρά. Χωρισμένο σε έξι μέρη, ξεκινά με τις βασικές αρχές της αθλητικής ψυχολογίας και ξεναγεί τον αναγνώστη στο γνωστικό αυτό αντικείμενο. Συνεχίζει με τα κίνητρα και τους στόχους για την άσκηση και τον αθλητισμό και τη σχέση τους με την αυτοπεποίθηση του ατόμου. Παράλληλα, στην έκδοση αυτή δίνει έμφαση στη συμμετοχή των νέων στον αθλητισμό και αναπτύσσει τρόπους με τους οποίους η συμμετοχή αυτή θα συμβάλλει στην ολόπλευρη ανάπτυξη των νεαρών αθλητών.
• Αναθεώρηση της οργάνωσης για πιο εύκολη χρήση. Τα κεφάλαια που περιείχαν σχετικό μεταξύ τους υλικό συγχωνεύθηκαν και ο συνολικός αριθμός των κεφαλαίων διατηρήθηκε στα 19.
• Επικαιροποιημένο σε βάθος με έμφαση στις πιο πρόσφατες έρευνες, όπως υποδεικνύεται από τις 800 καινούργιες βιβλιογραφικές αναφορές.
• Νέο ή διευρυμένο πρακτικό υλικό που αφορά σε θέματα όπως η εμπλοκή των γονέων στα αθλήματα νέων, η προκοινωνική συμπεριφορά, το μοντέλο πιθανοτήτων IZOF, την εκπαίδευση στην ενοποίηση του νου και του σώματος, και τις αρνητικές επιδράσεις του αθλητισμού και της άσκησης.
• Ανώτερη κάλυψη της ψυχοβιολογίας του αθλητισμού και της άσκησης, του κρίσιμου ρόλου της προσοχής στον αθλητισμό, της τελειομανίας στον αθλητισμό και της προσέγγισης εγρήγορσης-αποδοχής-δέσμευσης στην εκπαίδευση δεξιοτήτων.
• Παιδαγωγικά βοηθήματα στη μορφή βασικών όρων, εννοιών και εφαρμογών, ένα γλωσσάρι και ερωτήσεις κριτικής σκέψης σε κάθε κεφάλαιο.
Περιεχόμενα
Πρόλογος x
Πρόλογος ελληνικής έκδοσης xiii
Ευχαριστίες xiv
1 Θεμέλια της αθλητικής ψυχολογίας 1
Κεφάλαιο 1 Αθλητική ψυχολογία: επιστήμη και επάγγελμα 3
Ορισμός της ψυχολογίας της άσκησης και του αθλητισμού 5
Η ιστορία της αθλητικής ψυχολογίας στη Β. Αμερική 6
Η ιστορία της αθλητικής ψυχολογίας στην Ευρώπη 8
Η ανάπτυξη επαγγελματικών οργανισμών 8
Το ζήτημα της πιστοποίησης της ειδικότητας 9
Πεδίο δραστηριοτήτων του αθλητικού ψυχολόγου 11
Η δεοντολογία της αθλητικής ψυχολογίας 11
Θέματα πιστοποίησης στην αθλητική ψυχολογία 12
Ζητήματα πολυπολιτισμικότητας που αφορούν στη φυλή 13
Ζητήματα πολυπολιτισμικότητας σχετικά με το φύλο 15
Περίληψη 19
Ερωτήσεις κριτικής σκέψης 20
Γλωσσάρι 21
Κεφάλαιο 2 Η προσωπικότητα ως θεμελιώδες χαρακτηριστικό του ατόμου 23
Ορισμός της προσωπικότητας 24
Θεωρίες προσωπικότητας 24
Μέτρηση της προσωπικότητας 26
Προσωπικότητα και αθλητική επίδοση 32
Το μοντέλο αλληλεπίδρασης 38
Περίληψη 40
Ερωτήσεις κριτικής σκέψης 41
Γλωσσάρι 41
2 Τα κίνητρα στον αθλητισμό και στην άσκηση 43
Κίνητρα και αυτοπεποίθηση στον αθλητισμό 46
Μοντέλα αυτοπεποίθησης 47
Η αυτοπεποίθηση στην αθλητική ψυχολογία 54
Μία ολοκληρωμένη θεωρία κινήτρων για τον αθλητισμό και την άσκηση 59
Ερευνητικά δεδομένα που στηρίζουν το ολοκληρωμένο μοντέλο κινήτρων 67
Θεωρία γνωστικής αξιολόγησης 68
Περίληψη 72
Ερωτήσεις κριτικής σκέψης 73
Γλωσσάρι 73
Κεφάλαιο 4 Η θεωρία της προοπτικής των στόχων 76
Προσανατολισμοί των στόχων επίτευξης 77
Η αναπτυξιακή φύση του προσανατολισμού των στόχων 78
Μέτρηση του προσανατολισμού των στόχων 79
Εμπλοκή στον στόχο 81
Κλίμα παρακίνησης 82
Προσανατολισμός στον στόχο και ηθική λειτουργία 85
Τα χαρακτηριστικά του προσανατολισμού στόχων προς το έργο και προς το εγώ 87
Η υπόθεση αντιστοίχισης 89
Προσανατολισμός στον στόχο: προγενέστερα και επακόλουθα 91
Περίληψη 93
Ερωτήσεις κριτικής σκέψης 95
Γλωσσάρι 95 Κεφάλαιο 5 Αθλητισμός και νέοι 97
Οφέλη του νεανικού αθλητισμού και λόγοι για τους οποίους συμμετέχουν τα παιδιά 99
Πιθανοί αρνητικοί παράγοντες που σχετίζονται με την εμπειρία του αθλητισμού των νέων 100
Γιατί οι νέοι αποσύρονται από τον αθλητισμό 103
Σχέσεις με προπονητή γονείς και ομηλίκους 105
Προοπτική στόχου και παρακινητικό κλίμα 111
Ζητήματα που αφορούν στην ανάπτυξη ενός προγράμματος νεανικού αθλητισμού 112
Περίληψη 117
Ερωτήσεις κριτικής σκέψης 118
Γλωσσάρι 118
3 Επιδράσεις της προσοχής του συναισθήματος και της διάθεσης κατά την εκτέλεση 121
Κεφάλαιο 6 Προσοχή και συγκέντρωση στον αθλητισμό 122
Επεξεργασία πληροφοριών 123
Μνημονικά συστήματα 124
Μέτρηση πληροφοριών 125
Επιλεκτική προσοχή 127
Περιορισμένη ικανότητα επεξεργασίας πληροφοριών 128
Περιορισμός της προσοχής 130
Αθλητές «μέσα στη ζώνη» 133
Μηχανισμοί που ερμηνεύουν τη σχέση μεταξύ προσοχής και απόδοσης 136
Μέτρηση της συγκέντρωσης της προσοχής 140
Εκπαίδευση στον έλεγχο της προσοχής 141
Συνδετικό έναντι αποσυνδετικού στυλ προσοχής 144
Περίληψη 146
Ερωτήσεις κριτικής σκέψης 147
Γλωσσάρι 148
Κεφάλαιο 7 Σχέσεις μεταξύ άγχους στρες και διάθεσης 153
Διάκριση μεταξύ του παρατηρούμενου συναισθήματος του συναισθήματος του άγχους της διάθεσης και του στρες 152
Η πολυδιάστατη φύση του άγχους 153
Η διαδικασία του στρες και οι πρόδρομοι του άγχους κατάστασης 154
Μέτρηση του άγχους 156
Ο χρόνος έως τον αγώνα και το προαγωνιστικό άγχος 159
Η τελειομανία στον αθλητισμό 160
Η σχέση μεταξύ διέγερσης και αθλητικής απόδοσης 163
Κατάσταση διάθεσης και αθλητική απόδοση 168
Περίληψη 175
Ερωτήσεις κριτικής σκέψης 176
Γλωσσάρι 176
Κεφάλαιο 8 Εναλλακτικές προτάσεις στη θεωρία του ανεστραμμένου U 179
Πολυδιάστατη θεωρία άγχους του Martens 180
Θεωρία καταστροφής των Fazey και Hardy 181
Θεωρία ατομικής ζώνης βέλτιστης λειτουργικότητας (IZOF) του Hanin 184
Ψυχολογική Ροή: Η βέλτιστη εμπειρία 191
Θεωρία της κατεύθυνσης του άγχους του Jones 194
Θεωρία μεταστροφών του Apter 197
Περίληψη 202
Ερωτήσεις κριτικής σκέψης 203
Γλωσσάρι 203
4 Γνωστικές και συμπεριφορικές παρεμβάσεις 207
Κεφάλαιο 9 Στρατηγικές του στρες και παρέμβασης στον αθλητισμό 207
Στρατηγικές αντιμετώπισης του στρες στον αθλητισμό 208
Ο αυτοδιάλογος ως παρέμβαση 216
Στρατηγικές χαλάρωσης στον αθλητισμό 220
Στρατηγικές ενεργοποίησης της διέγερσης 229
Περίληψη 234
Ερωτήσεις κριτικής σκέψης 236
Γλωσσάρι 236
Κεφάλαιο 10 Στοχοθεσία στον αθλητισμό 239
Τυπολογία και αποτελεσματικότητα των στόχων 240
Οι λόγοι για τους οποίους η στοχοθεσία οδηγεί σε βελτιωμένη απόδοση 242
Αρχές αποτελεσματικής στοχοθεσίας 244
Η ομαδική προσέγγιση στον καθορισμό στόχων 249
Οι συχνότερες παγίδες στον καθορισμό στόχων 252
Σχέσεις στοχοθεσίας αυτοκαθορισμού και προοπτικής στόχου 254
Τι μπορεί να μας διδάξει ο πετυχημένος αθλητής σχετικά με τη στοχοθεσία 256
Περίληψη 256
Ερωτήσεις κριτικής σκέψης 257
Γλωσσάρι 258
Κεφάλαιο 11 Νοερή απεικόνιση και ύπνωση στον αθλητισμό 260
Ορισμός της νοερής απεικόνισης 261
Η νοητική άσκηση ως τρόπος νοερής απεικόνισης 263
Ενδείξεις που αποδεικνύουν τα αποτελέσματα της νοερής απεικόνισης 264
Θεωρίες σύμφωνα με τις οποίες η νοερή απεικόνιση είναι αποτελεσματική 264
Τα 4 ερωτήματα της εφαρμοσμένης νοερής απεικόνισης στον αθλητισμό 266
Μέτρηση της νοερής απεικόνισης 273
Η ανάπτυξη δεξιοτήτων νοερής απεικόνισης 273
Γνωστικά συμπεριφορικά προγράμματα παρέμβασης που χρησιμοποιούν τη νοερή πεικόνιση
και τη χαλάρωση 275
Ύπνωση στον αθλητισμό 279
Περίληψη 285
Ερωτήσεις κριτικής σκέψης 286
Γλωσσάρι 287
Κεφάλαιο 12 Εκπαίδευση σε ψυχολογικές δεξιότητες 289
Χαρακτηριστικά ψυχολογικών δεξιοτήτων του διακεκριμένου αθλητή 290
Μοντέλα ανάπτυξης ψυχολογικών δεξιοτήτων 293
Η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων ψυχολογικής παρέμβασης 295
Η διαφοροποίηση μεταξύ ψυχολογικών μεθόδων και δεξιοτήτων 297
Η μέτρηση των ψυχολογικών δεξιοτήτων 298
Δεοντολογία της Αθλητικής Ψυχολογίας 299
Προσφέροντας υπηρεσίες αθλητικής ψυχολογίας 300
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα ψυχολογικών δεξιοτήτων 304
Γενίκευση των μεθόδων αθλητικής ψυχολογίας σε άλλους τομείς εφαρμογών 310
Περίληψη 311
Ερωτήσεις κριτικής σκέψης 312
Γλωσσάρι 312
5 Η κοινωνική ψυχολογία του αθλητισμού 315
Κεφάλαιο 13 Επιθετικότητα και βία στον αθλητισμό 319
Ορισμός της επιθετικότητας 318
Θεωρίες για την επιθετικότητα 320
Η επίδραση της κάθαρσης 323
Μέτρηση της επιθετικότητας 324
Η βία των οπαδών 324
Επιδράσεις της επιθετικότητας στην απόδοση 325
Περιστασιακοί παράγοντες βίας στον αθλητικό χώρο 327
Μειώνοντας την επιθετικότητα στον αθλητισμό 329
Περίληψη 331
Ερωτήσεις κριτικής σκέψης 331
Γλωσσάρι 332
Κεφάλαιο 14 Οι επιδράσεις των θεατών και της αυτοπαρουσίασης στον αθλητισμό 333
Κοινωνική διευκόλυνση 334
Επιδράσεις ενός διαδραστικού κοινού στην απόδοση 334
Η επίδραση της αυτοπαρουσίασης στον αθλητισμό 340
Περίληψη 344
Ερωτήσεις κριτικής σκέψης 344
Γλωσσάρι 345
Κεφάλαιο 15 Συνοχή ομάδας και αθλητισμός 346
Παράγοντες καθορισμού της συνοχής της ομάδας 347
Εννοιολογικό μοντέλο συνοχής 349
Μέτρηση της συνοχής 349
Παράγοντες καθορισμού της συνοχής 350
Συνέπειες της συνοχής της ομάδας 353
Αναπτύσσοντας τη συνοχή της ομάδας 356
Περίληψη 360
Ερωτήσεις κριτικής σκέψης 360
Γλωσσάρι 361
Κεφάλαιο 16 Ο ηγετικός ρόλος στον αθλητισμό 362
Θεωρίες ηγεσίας σύστημα ταξινόμησης 363
Αθλητικά μοντέλα ηγεσίας ειδικά της κατάστασης 372
Πρόγνωση των αποτελεσμάτων καθοδήγησης μέσω της αποτελεσματικότητας και της επάρκειας του προπονητή 379
Συμβατότητα και επικοινωνία Προπονητή-Αθλητή 381
Περίληψη 385
Ερωτήσεις κριτικής σκέψης 386
Γλωσσάρι 387
6 Η ψυχολογία του αθλητισμού και της άσκησης 389
Κεφάλαιο 17 Ψυχολογία της άσκησης 390
Παράγοντες που επηρεάζουν τα ψυχολογικά οφέλη της άσκησης 391
Θετικές επιδράσεις της άσκησης στη γνωστική λειτουργία 397
Θεωρητικές ερμηνείες για τη σχέση μεταξύ της άσκησης και της βελτιωμένης ψυχικής υγείας 399
Η προσκόλληση στην άσκηση και οι καθοριστικοί παράγοντες της συμπεριφοράς στην άσκηση 401
Θεωρίες για τη συμπεριφορά άσκησης 405
Η καλή φυσική κατάσταση ως ρυθμιστής του στρες της καθημερινής ζωής 414
Το ανοσοποιητικό σύστημα ο καρκίνος ο HIV και η άσκηση 416
Το κοινωνικό άγχος για τη διάπλαση του σώματος η σωματική αυτοαντίληψη και η εικόνα του σώματος 419
Περίληψη 422
Ερωτήσεις κριτικής σκέψης 423
Γλωσσάρι 424
Κεφάλαιο 18 Η ψυχολογία των αθλητικών τραυματισμών και του τερματισμού της αθλητικής σταδιοδρομίας 426
Ψυχολογικοί προγνωστικοί δείκτες του αθλητικού τραυματισμού 427
Ψυχολογική απόκριση στον τραυματισμό και στην αποκατάσταση 431
Τερματισμός της αθλητικής σταδιοδρομίας λόγω τραυματισμού και άλλων αιτιών 440
Περαιτέρω προβληματισμοί 443
Περίληψη 445
Ερωτήσεις κριτικής σκέψης 446
Γλωσσάρι 446 Κεφάλαιο 19 Αρνητικές πτυχές του αθλητισμού και της άσκησης 448
Κατάχρηση ουσιών στον αθλητισμό και στην άσκηση 449
Εξάρτηση από την άσκηση 457
Διατροφικές διαταραχές και σωματική δραστηριότητα 459
Μυϊκή δυσμορφία 465
Εξουθένωση στον αθλητισμό και στην άσκηση 466
Περίληψη 474
Ερωτήσεις κρίσεως 474
Γλωσσάρι 475
Παραπομπές 477
Πηγές εικόνων 536
Ευρετήριο 537