Περιγραφή
Ο Έντουαρντ Σαΐντ έπρεπε να δώσει τη Διάλεξη στη Μνήμη του Φρόυντ για το έτος 2001 στο Ινστιτούτο Φρόυντ της Βιέννης, στο πλαίσιο του εορτασμού των 100 χρόνων από την έκδοση της “Ερμηνείας των ονείρων”, αλλά η διάλεξη ματαιώθηκε με πρόσχημα «την πολιτική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή» και την παλαιστινιακή ταυτότητα του Σαΐντ. Φιλοξενήθηκε τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου στο Μουσείο Φρόυντ του Λονδίνου.
Χρησιμοποιώντας ένα ευρύτατο φάσμα υλικού από τη λογοτεχνία, την αρχαιολογία και την κοινωνική θεωρία, το δοκίμιο του Έντουαρντ Σαΐντ είναι μια εξερεύνηση στις βαθύτατες συνέπειες που έχει σήμερα για την πολιτική στη Μέση Ανατολή το βιβλίο του Φρόυντ ”Ο Μωυσής και ο μονοθεϊσμός”.
Αποδεικνύοντας το σταθερό του ενδιαφέρον για το έργο του Φρόυντ και την επιρροή που ασκεί στο δικό του, ο Έντουαρντ Σαΐντ προτείνει ότι η υπόθεση του Φρόυντ πώς ο Μωυσής ήταν Αιγύπτιος υπονομεύει κάθε απλοϊκή αποδοχή μιας «καθαρής» ταυτότητας και ακόμα παραπέρα ότι δεν μπορούμε να σκεφτούμε την ίδια την ταυτότητα και να την επεξεργαστούμε χωρίς την αναγνώριση των εγγενών της ορίων. Ο Σαΐντ υπονοεί ότι ένα τέτοιο αξεδιάλυτο, με αποχρώσεις, νόημα της ταυτότητας θα μπορούσε να ενσωματωθεί στην πολιτική πραγματικότητα, να αποτελέσει τη βάση μιας νέας αλληλοκατανόησης μεταξύ Εβραίων και Παλαιστινίων. Αντιθέτως, η αδιάκοπη πορεία του Ισραήλ προς ένα κράτος αποκλειστικά εβραϊκό αρνείται κάθε έννοια ενός πιο πολύπλοκου και περιεκτικού παρελθόντος.
«Άκουσα τον Έντουαρντ Σαΐντ να δίνει τη διάλεξη “Ο Φρόυντ και οι μη Ευρωπαίοι” στο Μουσείο Φρόυντ στο Λονδίνο… Τώρα, με θλίψη και εις μνήμην αυτού του αγαπητού, καλού και μεγάλου ανθρώπου, τη θεωρώ σαν το σημαντικότερο κατ’ εμέ βιβλίο του έτους» (Tom Paulin, Guardian, Τα Βιβλία του Έτους 2003)
«Η ανάγνωση που κάνει -με τον δικό του ιδιόρρυθμο τρόπο- της ανάγνωσης από τον Φρόυντ της ιστορίας του εβραϊκού λάου είναι αναντίρρητα λαμπρή και πείθει ακόμα περισσότερο τον αναγνώστη ότι η προσπάθεια των δεξιών σιωνιστών του Λικούντ και των φονταμενταλιστών σιωνιστών να απολιθώσουν τον ιουδαϊσμό σε κάποιο ιδιαίτερο πρότυπο σιωνισμού δεμένου με ένα κομμάτι γης είναι εσφαλμένη θεωρητικά και συνάμα αποτελεί προδοσία της πλουραλιστικής ιστορίας του ιουδαϊσμού» (Times Literary Supplement)
«Αυτό το είδος ηθικής και πνευματικής λεπτότητας που ζητά o Σαΐντ καταπατιέται συνεχώς καθώς φτιάχνονται και ξαναφτιάχνονται τα έθνη. Ακόμα, όμως, κι αν δεν διαμορφώνει μεγάλα γεγονότα, βοηθάει να τα καταγράψουμε πιο διεισδυτικά. H επίδραση του Σαΐντ αυξάνεται (αν και αργά) και γίνεται πιο καρποφόρα σε συναδέλφους του λόγιους και συγγραφείς που δεν ελπίζουν πια ότι θα μπορούσαν να εξηγήσουν τον σύγχρονο κόσμο βάζοντας απλώς το επίθετο “αρχαία” πριν από το ουσιαστικό “μίση”. Οφείλουν να εργαστούν για μια καλύτερη κατανόηση των διαρκώς μεταβαλλόμενων ιστορικών συνθηκών κάτω από τις οποί ες οι ταυτότητες φαίνονται τόσο αιώνιες» (Guardian)
Περιεχόμενα
Παρουσίαση του Edward Said
CHRISTOPHER BOLLAS
Ο Freud και οι μη Ευρωπαίοι
EDWARD W. SAID
Παρουσίαση της Jaqueline Rose
CHRISTOPHER BOLLAS
Απάντηση στον Έντουαρντ Σαΐντ
JAQUELINE ROSE
