Πλάθοντας σώμα και πνεύμα Τσαλής Γιώργος
Πέμπτη 31/10/2019Ο νεαρός προπονητής κολύμβησης ξεκινά με όνειρα την επαγγελματική του καριέρα. Θέλει επιτυχίες τόσο σε ατομικό επίπεδο από τους κολυμβητές του όσο και σε ομαδικό, με το σύλλογο που θα εργαστεί. Θα βοηθήσει, όμως, τους κολυμβητές του και θα βοηθηθεί από αυτούς? Θα τους κατευθύνει μηχανικά σύμφωνα με τα ευρήματα των επιστημονικών ερευνών ή θα τους αφήσει χώρο να αναπτύξουν και δικά τους χαρακτηριστικά? Θα εργάζεται αυστηρά ως επιστήμονας ή ως τεχνίτης? Πιστεύει ότι η προπόνηση είναι τέχνη ή επιστήμη? Η απάντηση είναι ότι η προπόνηση είναι ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο μίγμα και των δύο αυτών πραγμάτων.
Η επιστήμη της προπόνησης, είναι η κατανόηση και χρήση των ευρημάτων, των μεθόδων και των εργαλείων που τεκμηριωμένα συμβάλλουν στην πρόοδο και στη βελτίωση των ανθρώπινων ικανοτήτων. Δεν πρέπει όμως να παραβλεφθεί η δημιουργικότητα των αθλητών και μη λησμονιέται ότι οι κολυμβητές και οι προπονητές είναι άνθρωποι. Η τέχνη της, είναι η αναγνώριση της πολυπλοκότητας του αθλήματος και η ανάγκη για δημιουργική παρέμβαση. Κάτι που μπορεί να φαίνεται άχρηστο ή και πιθανόν επιβλαβές για κάποιον, μπορεί να βοηθήσει κάποιον άλλον. Αναγνωρίζει τις σχέσεις, το κλίμα μεταξύ των κολυμβητών, τον κοινό στόχο για πρόοδο, την ανατροφοδότηση για μάθηση στην κατάλληλη στιγμή και την αξία της θετικής παρακίνησης. Άρα, για το νεαρό προπονητή μας η κατανόηση και η υιοθέτηση αυτού του πλαισίου εργασίας θα του δώσει τη δυνατότητα για την επιτυχία που προσδοκά.
Από την άλλη πλευρά, η επιτυχία ενός συλλόγου κολύμβησης εξαρτάται από την επιτυχία στην επιλογή των προπονητών που θα εργαστούν σε αυτόν. Στοιχεία που θα πρέπει να αξιολογούνται είναι η εκπαίδευση, οι γνώσεις, η πείρα και η συμπεριφορά τους. Η εκπαίδευση των προπονητών πρέπει να είναι σφαιρική. Γνώσεις φυσιολογίας, προπονητικής, πρώτων βοηθειών, αθλητικής ιστορίας, φιλοσοφίας, οργάνωσης, διοίκησης, θεωρίας τεχνικής της κολύμβησης, ψυχολογίας και άλλες είναι προαπαιτούμενα όπως και η συνεχή ενημέρωση αποτελεσμάτων έρευνας στον αθλητισμό πρέπει να είναι αδιάλειπτη. Στα προσόντα τους οι παραπάνω γνώσεις, διάφορες επιδεξιότητες και ικανότητες είναι απαραίτητα στοιχεία. Ακόμη καλύτερα αν έχουν πείρα επειδή υπήρξαν κολυμβητές αγώνων. Η ηθική τους και η καλή ψυχολογία τους θα τους επιτρέπουν να είναι σταθεροί χαρακτήρες, φιλαλήθεις και οπαδοί του ευ αγωνίζεσθε. Πρέπει να είναι οργανωτικοί, με μελετημένη διαμόρφωση του τρόπου προσέγγισης των στόχων που θέτουν ή τους ζητούνται. Να είναι πρωτίστως παιδαγωγοί με θετική επίδραση στα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των αθλητών τους. Και να αποτελούν πρότυπο για να διαμορφώσουν τα κοινωνικά και αθλητικά χαρακτηριστικά των παιδιών. Οι προπονητές – δάσκαλοι είναι το κλειδί για την ενασχόληση των παιδιών με την κολύμβηση και τη μετέπειτα αγωνιστική παρουσία τους στο άθλημα. Φυσικά και για την επιτυχία του συλλόγου.
Στις προαγωνιστικές κατηγορίες κολύμβησης (9-12 ετών) υπάρχει το μεγαλύτερο πλήθος παιδιών από κάθε άλλη κατηγορία. Στις κρίσιμες αυτές ηλικίες πρέπει να καθορισθούν επακριβώς οι στόχοι του προγράμματος του συλλόγου και του προπονητή, η επίτευξη των οποίων πρέπει να αποτελέσει το σκαλοπάτι για την παραμονή των παιδιών στο άθλημα και για τη μεγιστοποίηση της απόδοσής τους τα επόμενα χρόνια. Πρωταρχικός στόχος είναι η εκμάθηση ικανοποιητικής κολυμβητικής τεχνικής σε όλα τα στιλ με την κατάλληλη διδασκαλία και τη χρήση κάθε διαθέσιμου μέσου που διαθέτει στα χέρια του ο προπονητής. Να χρησιμοποιηθούν οι παιδαγωγικές μέθοδοι οι οποίοι θα προσφέρουν στο παιδί αυτοπεποίθηση, ικανοποίηση και χαρά για τη συμμετοχή του στο άθλημα και στην ομάδα που ανήκει. Η εκγύμνασή του να έχει στόχο τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης με ευνοϊκές προσαρμογές στο καρδιοαναπνευστικό, κυκλοφοριακό, μυοσκελετικό, νευρομυϊκό σύστημα και θετικές επιπτώσεις στην υγεία. Τέλος να εφαρμοστούν οι κατάλληλες προπονητικές μέθοδοι, για αυτές τις αναπτυξιακές ηλικίες, που θα βάλουν τα θεμέλια για μια συνεχή ατομική βελτίωση και ανταγωνιστική ικανότητα σε μεγαλύτερους αγώνες αργότερα.
Ξαναγυρνώντας στο νεαρό προπονητή μας, ήταν αρχές Σεπτεμβρίου όταν καλωσόρισε ένα-ένα τα παιδιά που κατέφθαναν στις κερκίδες του κολυμβητηρίου όπου είχε δοθεί το πρώτο ραντεβού της νέας κολυμβητικής χρονιάς στο σύλλογο που τον εμπιστεύτηκε. Οι κερκίδες γέμισαν από παλιούς κολυμβητές, αλλά και καινούριους, που ήρθαν με λαχτάρα να γευτούν την επαφή με το νερό και ίσως αργότερα τη γεύση της νίκης. Το τμήμα που είχε υπό την καθοδήγησή του ο προπονητής ήταν της προαγωνιστικής κατηγορίας 11 – 12 ετών. Στην συνάντηση ανακοίνωσε τα κριτήρια που έπρεπε να πληρούν οι κολυμβητές και οι κολυμβήτριες του τμήματος αυτού. Επίσης, τις προπονητικές υποχρεώσεις που θα είχαν οι αθλητές καθ’ όλη την κολυμβητική περίοδο. Τέλος, ανέφερε τους αγωνιστικούς στόχους που θα είχε το τμήμα και θα έπρεπε να πετύχει το κάθε παιδί ξεχωριστά. Όμως, πριν πάει στην πρώτη συγκέντρωση είχε ενημερωθεί για νέες αναφορές στη βιβλιογραφία, στα επιμέρους θέματα αυτών των ηλικιών και αντάλλαξε απόψεις με συναδέλφους που τον βοήθησαν στην κατάρτιση του ετήσιου προγραμματισμού για το τμήμα του. Καθόρισε εφικτούς ομαδικούς και ατομικούς στόχους για το τμήμα τόσο αγωνιστικούς όσο και προπονητικούς. Το στοίχημα ήταν να κερδίσει το ενδιαφέρον και την εμπιστοσύνη των παιδιών και των γονέων τους, να κάνει την προπόνησή του ελκυστική μα συνάμα και αποτελεσματική. Έπρεπε να πλάσει τα σώματα και τα πνεύματα των παιδιών ως τεχνίτης πάνω σε επιστημονικές βάσεις.
Γιώργος Τσαλής
geotsa@gmail.com