Γιατί η ενασχόληση με την άσκηση είναι ζωτικής σημασίας για το σύγχρονο άνθρωπο Σούλας Δημήτρης
Σάββατο 21/12/2019Η τεχνολογική επανάσταση οδήγησε το σύγχρονο άνθρωπο σ’ ένα επικίνδυνο “κινητικό παροπλισμό”, με απρόβλεπτες συνέπειες για τη μελλοντική σωματική και ψυχοπνευματική του ισορροπία. Συνέπειες οι οποίες ίσως διαχρονικά οδηγήσουν σε καταστάσεις μη αναστρέψιμες και πιο συγκεκριμένα σε βιολογικές μεταβολές και φθορές, σαν αυτές, όπου ο ανώνυμος φιλόσοφος εμφαντικά και με σκωπτικό πνεύμα, (στηριζόμενος στις αρχές της βιολογίας- αρχές της εξέλιξης), φαντάζεται τον άνθρωπο του μέλλοντος μ’ ένα τεράστιο κεφάλι (αριθμομνήμονας-υπέρμετρη ανάπτυξη των εγκεφαλικών λειτουργιών )και μ’ ένα σώμα ατροφικό, όπου ο κορμός και τα άκρα θα έχουν την ίδια διάμετρο, ως αποτέλεσμα της κινητικής του απραξίας.
Μπροστά λοιπόν σ’ αυτήν την επερχόμενη βιολογική φθορά, η ανάγκη για σωματική άσκηση έχει γίνει πλέον πιεστική και επιτακτική.
Το μοναδικό αντίδοτο στη βιολογική φθορά είναι η ΑΕΡΟΒΙΑ ΑΣΚΗΣΗ, η οποία βελτιώνει την αερόβια ικανότητα, την ικανότητα δηλαδή του οργανισμού να καταναλώνει την μεγαλύτερη δυνατή ποσότητα οξυγόνου στο λεπτό, για να παράγει ενέργεια. Ενα από τα πιο αντιπροσωπευτικά και δημοφιλή αερόβια μέσα που την εκπροσωπούν είναι το τρέξιμο, το οποίο συμβάλλει στη βελτίωση της αερόβιας ικανότητας του ανθρώπου, η οποία εκφράζεται περίπου γενικά με τον γενικό όρο ΑΝΤΟΧΗ. Η ικανότητα αυτή είναι συνώνυμη της καλής υγείας του ανθρώπου και αποτελεί τον πιο σπουδαίο δείκτη της φυσικής κατάστασης και της λειτουργικής προσαρμοστικότητας ολόκληρου του οργανισμού.
Όπως αναφέρθηκε ένα από τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία τα οποία βελτιώνουν την αερόβια αντοχή είναι το τρέξιμο, αλλά όπως κάθε εργαλείο ο χρήστης του θα πρέπει να γνωρίζει κυρίως την ασφαλή αλλά και αποτελεσματική χρήση του.
Τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία υπήρξε στη χώρα μας μια σημαντική άνοδος σε ότι αφορά τη συμμετοχή των μαζικά αθλούμενων σε αγώνες δρόμου εκτός σταδίου ιδιαίτερα αυτών σε άσφαλτο. Η αιτία αυτής της ανάπτυξης του δρομικού κινήματος έχει πολλές αιτίες όπως για παράδειγμα την αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας που συνεπάγεται η καθιστική ζωή, την αντιμετώπιση του άγχους, τις κοινωνικές σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ των αθλούμενων, τη διάδοση των αγώνων δρόμων μέσω της τηλεόρασης και άλλες. Το πιο σημαντικό είναι ότι συνειδητοποιήθηκε η αναγκαιότητα της άσκησης ως ένα μέσο αντιμετώπισης της καθημερινής υποκινητικότητας, η οποία οδηγεί σε ένα πιο γρήγορο βιολογικό εκφυλισμό.
Εδώ πρέπει να επισημανθεί με έμφαση, ποιος είναι ο στόχος αυτών που επιλέγουν να ασκηθούν με το τρέξιμο, ιδιαίτερα των ατόμων που έχουν ηλικία άνω των 40 ετών και δεν είχαν προηγούμενη ενασχόληση με δρομικές επιβαρύνσεις ή κάποια άλλη φυσική δραστηριότητα. Πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι το στόχος της άσκησης δεν θα πρέπει να είναι άλλος ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ και σε καμία περίπτωση η επίτευξη κάποιας επίδοσης σε κάποιο αγώνα. Να επιδιωχθεί με άλλα λόγια η ΧΑΡΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ είτε κατά τη διάρκεια της άσκησης είτε κατά τη διάρκεια του αγώνα και όχι οι ακραίες επιβαρύνσεις που σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να αποβούν μοιραίες για την ίδια την υγεία του ασκούμενου.
Ομως πριν από την άσκηση πρέπει να προηγείται μια πολύ σημαντική διαδικασία. Ο καθορισμός του ΠΟΣΟ. Δηλαδή, πόση ώρα θα διαρκέσει η άσκηση, με ποιο ρυθμό θα εκτελεστεί, πόσα χιλιόμετρα θα διανυθούν, ποιο διάλειμμα ατομικά πρέπει να εφαρμοστεί όταν επιλέγεται η διακοπτόμενη άσκηση(διαλειμματική μέθοδος),πόσες φορές την εβδομάδα, με ποια εβδομαδιαία συχνότητα (το χρονικό διάστημα από τη μία μέρα άσκησης στην άλλη).
Αξίζει να υπογραμμιστεί με έμφαση ότι όταν ο αριθμός των καρδιακών σφυγμών κυμαίνεται περίπου μεταξύ των 120 και 140 ανά λεπτό κατά τη διάρκεια της άσκησης, ο οργανισμός για την κάλυψη των λειτουργικών του αναγκών προσφεύγει κυρίως στην καύση των λιπών. Τα λίπη συνεπικουρούν στην οικονομικότερη κατανάλωση του γλυκογόνου. Μ’ άλλα λόγια το άτομο αυτό πέρα από το κέρδος των θετικών προσαρμογών που έχει κυρίως στο καρδιοκυκλοφορικό του σύστημα, μειώνει σημαντικά και το λίπος.
Όπως διαπιστώνεται από την περιγραφή των προαναφερθέντων, αποφύγαμε να χρησιμοποιήσουμε τον όρο προπόνηση, διότι ο όρος αυτός εμπεριέχει κυρίως την προετοιμασία του ασκούμενου σε σχέση με τον αγωνιστικό στόχο. Δηλαδή, να δημιουργηθούν εκείνες οι συνθήκες που θα τον καταστήσουν ικανό να ανταπεξέλθει με τις καλύτερες προϋποθέσεις στις συνθήκες του αγώνα με στόχο τη νίκη ή την επίδοση(φορμάρισμα). Αυτό όμως είναι κάτι διαφορετικό για εκείνους που επέλεξαν κάπως όψιμα να ασχοληθούν με την άσκηση, αλλά εξαιρετικά αναγκαίο για τους λόγους που προαναφέρθηκαν.
Υπενθυμίζεται ότι είναι απαραίτητο πριν από την ενασχόληση με την άσκηση αλλά και περιοδικά να γίνεται οπωσδήποτε προληπτικός ιατρικός έλεγχος. Ακόμη, προτείνεται να γίνεται και εργομετρικός έλεγχος εφ’ όσον υπάρχουν οι δυνατότητες.
Δημήτριος Ελ. Σούλας
Καθηγητής του ΤΕΦΑΑ Τρικάλων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Προπονητής Στίβου